XV edycja Europejskiego Kongresu Finansowego toczy się w cieniu kilku kluczowych wydarzeń na scenie krajowej i międzynarodowej: wojny handlowej zapoczątkowanej przez administrację Trumpa, wyborów prezydenckich w Polsce, wojny w Ukrainie, transformacji energetycznej na całym rynku unijnym oraz zagrożeń kreowanych przez nowe technologie. To wyzwania stojące przed całym sektorem finansowym. Ważnym wydarzeniem szeroko komentowanym w kuluarach Kongresu była umowa pomiędzy PZU a Pekao SA, którą ogłoszono rano, w dniu rozpoczęcia się Kongresu.

Otwierająca obrady Kongresu Magdalena Czarzyńska-Jachim, Prezydentka Miasta Sopot nawiązała do wyników zakończonych dzień wcześnie wyborów prezydenckich: „Nie zapominajmy o inwestowaniu w ludzi, szczególnie tam, gdzie proporcja wyników wyborczych była inna niż ta w Sopocie. Uśmiechajmy się do siebie”. I to życzenie spełnia wielu uczestników Kongresu, na każdym kroku.

Jan Krzysztof Bielecki, Przewodniczący Rady Programowej powiedział o głównej idei kongresu: „EKF nigdy nie śpi. 66 członków Rady Programowej pracuje cały rok nad programem. Wielu ekspertów i doradców, którzy pro bono wspierają pracę merytoryczne działa cały czas, by proponowane rozwiązania przekładały się na wzrost efektywności. Zgłaszane propozycje szczegółowych rozwiązań prezentowane w formie rekomendacji mają charakter rozwiązań systemowych, z których korzystają wszyscy uczestnicy rynku. Od instytucji finansowych, przez instytucje rządowe po konsumentów. Taka jest rola i cel organizowania EKF, spotkania ekspertów i specjalistów gotowych do otwartych rozmów na temat realnych problemów i sposobów ich rozwiązywania.”

„Dzisiaj już wiemy, że musimy się ścigać, bo konkurencja nie śpi, zmiany są wielkie. W samej Unii Europejskiej pożyczki udzielane przez instytucje nie będące bankami wyniosły ok. 25%. Na spotkaniu branży krypto w USA zapowiedziano koniec klasycznych banków, bo branża krypto będzie tańsza, szybsza i bardziej transparentna” – nakreślił Jan Krzysztof Bielecki.

Andrzej Domański, Minister Finansów przypomniał listę sukcesów polskiej gospodarki i dobre wskaźniki, którymi się cechuje. Ale wskazał też na wyzwania: „Nie ma miejsca na defetyzm. Korzystaliśmy przez lata z otwartości globalnej gospodarki. Chcemy tego nadal. Ale musimy opierać się na strategicznych interesach. Dla nas patriotyzm gospodarczy to nie slogan. Polska pozostaje otwarta na międzynarodowe firmy oferujące nowoczesne rozwiązania. Dla nas rozwój to nie tylko cel, to warunek przetrwania.”

Jakub Jaworowski, Minister Aktywów Państwowych podkreślił: „Mam przed sobą przemówienie napisane w zeszłym tygodniu. Ale zmieniły się okoliczności. Pogorszyło się otoczenie. Było trudno, teraz będzie bardzo ciężko. Najgorszą rzeczą byłoby pogrążenie się w biadoleniu”.

Przypomniał, że rok temu zadeklarował szereg obietnic na EKF i złożył rodzaj sprawozdania z dokonań: „Wartość spółek skarbu państwa wzrosła do 380 mld złotych, to 1,5% PKB. Udało się opracować kodeks dobrych praktyk nadzoru, kodeks dobrych praktyk wsparcia sportu czy kodeks dobrych praktyk zwiększenia udziału kobiet we władzach spółek. Dopóki ma istnieć sektor kontrolowany przez państwo, a tego chce dzisiaj większość obywateli, musimy mieć na nie wpływ. Problemem nie jest to czy politycy mają wpływ na spółki, pytanie jak przekłada się ten wpływ na realne działanie. Minister musi mieć wpływ na powoływanie Rad Nadzorczych, tworzonych w oparciu o jasne kompetencje i zasady. Chodzi o rady, które nie będą stawały się łupem politycznym, między innymi dzięki niezależnym członkom rad. Trzeba uprościć portfel spółek należących do skarbu. Mamy ich 110, ale tylko 20 z nich generuje 80% dochodów. Mamy wiele małych spółek, z sektorów bez strategicznego znaczenia. Mniejszy portfel to lepsza kontrola i efekty. Porozumienie Pekao i PZU stanowi ważne wydarzenie dla całego rynku. Dzięki współpracy z ministerstwem finansów i regulatora rynku KNF udało się to zrealizować to skomplikowane przedsięwzięcie. Planowana zmiana w relacjach Pekao i PZU uwolni do 20 mld kapitałów i to w ciągu 12 miesięcy. To olbrzymia szansa na stworzenie championa narodowego opartego na zdrowych, ekonomicznych podstawach. Będę sprawował osobisty nadzór nad tym procesem. Wszystkie decyzje zmierzające do poprawy efektywności realizowane w spółkach mają wsparcie ministerstwa”.

Jacek Jastrzębski, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego podkreślił, że obecność na EKF traktuje jako realizację misji nadzorcy: „Ważne, że to nie formalne kompetencje, ale wiedza i współpraca dają efekty i za to chce dzisiaj Wam podziękować. Wspólnie będziemy szukać wspólnych rozwiązań gwarantujących rozwój”.

Odnosząc się do transakcji w ramach grupy PZU powiedział: ”Nadzór będzie wspierał rozwój i jesteśmy zaangażowani w procesowane tych zmian. Musimy zapewnić skuteczną zgodność regulacyjną tego procesu. Będziemy wspierać liderów. Jesteśmy wiarygodnym i kompetentny partnerem dla naszych Interesariuszy. To nie są tylko słowa ale czyny. Świadczą o tym zrealizowane projekty w ostatnich miesiącach”.

Uwarunkowania geopolityczne dalszego rozwoju UE i Polski

Tunde Olanrewaju Partner Zarządzający w McKinsey & Company zauważył, że dzisiaj „trzeba skupić się na podstawowych kwestiach – taniej energii, podnoszeniu produktywności oraz rozwoju zdolności do obrony swojego terytorium. Należy jednak pamiętać, że koncentracja wyłącznie na podstawach może zagrozić procesowi dalszego rozwoju. Musimy więc myśleć o przyszłości, a do tego niezbędna jest dobra infrastruktura. W tym kontekście działania związane z przekwalifikowaniem pracowników i rozwojem nowych talentów to duże wyzwanie, ale musimy sobie z tym poradzić. Nie możemy zamknąć naszego przemysłu, bo stracimy miejsca pracy. Sukces w tym obszarze jest możliwy – dzięki wizji oraz zaangażowaniu”.

Nie ulega wątpliwości, że świat docenia dokonania i skalę zmian będących udziałem Polski po 1989 roku. Potwierdził to Jyrki Katainen, Head of Group Public Affairs, Nordea, były premier Finlandii. Przypomniał, że Polska jest częścią Unii Europejskiej, tej największej części świata, w której wciąż obowiązują zasady państwa prawa, poszanowania wolności i wolnego rynku. Ten świat mierzy się z rosnącą agresją i zmianą zasad narzuconymi przez przyjaciół zza Atlantyku. Administracja amerykańska, Chiny i Rosja kwestionują dzisiaj wolny handel i otwarty rynek. Wykorzystują biznes i finanse jako element wojny hybrydowej. By wygrać tę nową wojnę Unia, musi odbudować relacje transatlantyckie.

„Musimy mieć silny rynek finansowy, by sfinansować nasze programy. Mamy zbyt mało silnych banków, potrzebujemy konsolidacji tego rynku. Potrzebny jest zdrowy ruch w tej sprawie. Potrzebny jest nadzór ponad granicami. W Unii Europejskiej nie brakuje kapitału, ale jest on odcięty od rynku.  To trzeba zmienić. Musimy sięgnąć po środki z rynku finansowego. Przykładem jest rynek szwedzki, łatwo adaptowalny i gotowy do skopiowania. Inwestor detaliczny może wszystko robić online i niczego nie już raportować. Robią to instytucje. Płacone są podatki, ale w łatwy sposób. Dostępne są usługi doradztwa, w łatwy sposób. Za nic nie płaci państwo tylko uczestnicy tego rynku. 85% obywateli inwestuje dobrowolnie w instrumenty rynku. Unia musi stać się superpotęgą pod względem taniej i dostępnej energii. Polska dokonuje dużego skoku w tej kwestii” – powiedział Jyrki Katainen.

Tomasz Bardziłowski, Prezes Zarządu GPW w trakcie panelu „Sektor finansowy a rozwój gospodarki – czy wystarczy robić to, co zawsze?” zauważył: „Połączenie Pekao i PZU to epokowa transakcja, stworzy nr 1 na GPW. Każdy duży inwestor giełdowy będzie musiał zaangażować się w taką spółkę. Ale polscy inwestorzy trzymają pieniądze na lokatach lub obligacjach skarbowych. Warto, by zauważyli możliwość realizowania zysków właśnie na rynku kapitałowym”.

Wyzwania polskiego rynku finansowego

Oceniając transakcję w Grupie PZU Paweł Borys, Partner Zarządzający MCI Capital, Prezes Zarządu MCI Capital TFI zauważył – „Idziemy w stronę dwóch silnych grup bankowo-ubezpieczeniowych. Oby to się udało. Rynek kapitałowy opiera się głównie o banki. Potrzebujemy długoterminowego finansowania. Jeśli chcemy mieć innowacyjną gospodarkę musimy mieć instytucje gotowe na wyższe ryzyko. Rynek venture capital i privet equity jest w fazie wstępnego rozwoju. Rynek kapitałowy nie może istnieć bez kapitału. A my jesteśmy wciąż na dorobku.

Cezary Stypułkowski, Prezes Zarządu Bank Pekao S.A. zauważył: ”Polskie firmy mają problem, by przy swojej skali działalności udźwignąć obowiązki regulacyjne. Łatwo jest osiągnąć średni poziom, ale przejść wyżej udaje się już tylko nielicznym.

Piotr Kwiatkowski, Prezes Zarządu, Groupe Crédit Agricole Bank Polska S.A. w trakcie panelu „Czy kapitał ma narodowość? Sektor finansowy jako element systemu bezpieczeństwa”  stwierdził: „Tak naprawdę, jak mówimy kapitał prywatny, to miejmy świadomość – mówimy kapitał zagraniczny. To są dzisiaj synonimy. W Polsce nie ma kapitału prywatnego polskiego. Pytanie: dlaczego? Był, dzisiaj nie ma w zasadzie. Natomiast mamy bardzo silny, wciąż jeszcze silny segment bankowości spółdzielczej, która jest kapitałem polskim, prywatnym – w tym kontekście – jednak nie do końca komercyjnym”.

Michal Boleslawski, Prezes Zarządu ING Śląski S.A. w trakcie panelu „Deregulacja z perspektywy sektora finansowego – co może Bruksela, a co my?” powiedział: „Dla mnie najistotniejsze jest to, żeby banki postrzegały się jako część gospodarki, a nie tylko sektora bankowego. Nie patrzyłbym na deregulację banków, ale całej gospodarki.”

Wojciech Kostrzewa, SprawdzaMY, Prezes Polska Rada Biznesu zadeklarował: „Jesteśmy wygodnym sparing-partnerem dla biurokracji. Cieszę się, że wszyscy mówią o deregulacji, ale jest dużo miejsca, gdzie możemy zmieniać pozytywnie praktykę. To da się zrobić.”

Nowa formą dialogu na EKF był panel  „Sektor finansowy a rozwój gospodarki – czy wystarczy robić to, co zawsze?”, w którym udział wzięli przedstawiciele firm z różnych części rynku finansowego.

Jan Krzysztof Bielecki, Przewodniczący Rady Programowej EKF zauważył: „Przez lata prezesi banków zgłaszali swoje oczekiwania wobec urzędników. Mamy raport Draghiego, mamy tworzyć rynek kapitałowy, który pokazywany jest jako jedna ze słabości. Polski rynek giełdowy ma małą kapitalizację. W Polsce mija 25-lecie dyskusji o listach zastawnych, ale banki wolą łatwą gotówkę z depozytów.”

Artur Borowiński, Prezes Zarządu Grupy ERGO Hestia: „Na polskim rynku jest dość miejsca do rozwoju rynku ubezpieczeniowego. My nie potrzebujemy więcej kapitału. Jako firma mamy rating 2. Jest on wyższy niż ma Polska. Zbierana składka w Polsce to tylko 2,4% PKB, a w rozwiniętych rynkach to 7%, co pokazuje przestrzeń do wzrostu.”

Andrzej Klesyk, Członek Zarządu kierujący pracami Zarządu PZU stwierdził: „Dzięki naszej transakcji z Pekao możemy uwolnić ok. 20 mld kapitału i skierować je na inwestycje. Musimy być kreatywni, jeśli chodzi o budowanie kapitału zdolnego do sfinansowania programu inwestycji, bo dzisiaj instytucje polskiego rynku nie mają go w potrzebnej wielkości”.

Cezary Stypułkowski, Prezes Zarządu Banku Pekao S.A. dodał: ”Polskie firmy mają problem, by przy swojej skali działalności udźwignąć obowiązki regulacyjne. Łatwo jest osiągnąć średni poziom, ale przejść wyżej udaje się już tylko nielicznym. W Europie nie ma rynku sekurytyzacyjnego z prawdziwego zdarzenia, a szkoda”.

Szymon Midera, Prezes Zarządu Banku PKO Bank Polski: ”W ciągu 20 lat staniemy się płatnikiem netto do Unii Europejskiej i finansowanie spadnie wyłącznie na sektor finansowy. Potrzebujemy nowych pieniędzy, by stworzyć lewar zdolny finansować potrzeby inwestycyjne np. transformację energetyczną czy zielone technologie.”

Transformacja energetyczna i przemysł zbrojeniowy

Transformacja energetyczna i odbudowa przemysłu zbrojeniowego są jednym z najczęściej poruszanych tematów w trakcie EKF. W panelu „Obronność, transformacja, konkurencyjność – rola sektora finansowego w nowej geopolityce Europy” Michał Mrożek, Wiceprezes Zarządu ING Banku Śląskiego S.A. powiedział: „Od dekady żyjemy w permanentnej zmianie na całym świecie. Wojny handlowe, pandemia, wojny rzeczywiste. Całe stado czarnych łabędzi. Zjednoczona Europa musi zrewidować politykę bezpieczeństwa i obronności”.

Marta Postuła, Pierwsza Wiceprezes Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego zauważyła: „Nie będzie konkurencyjności bez transformacji energetycznej i bezpieczeństwa. Pytanie nie jest o ilość priorytetów. Pytanie jak je realizować, w kontekście np, nowej perspektywy finansowej, czy polityki budżetowej w poszczególnych krajach”.

Janusz Władyczak, Prezes Zarządu KUKE: „Ważne, by koordynować działania w obszarach takich jak obronność czy transformacja energetyczna. Na polskim rynku brakuje środków, by finansować wszystkie projekty z tych dwóch obszarów. Ale na zewnątrz środków jest dość. Pomagają tzw. bland finance, czyli łączenie źródeł finansowania z różnych stron. Polska jest liderem w tej technice, jeśli chodzi o finansowanie projektów obronnych”.

Problemowi relacji transatlantyckich poświęcono panel „Sojusznicy, rywale czy jedno i drugie? Czy więź transatlantycka może się odbudować w nowej erze polityki transakcyjnej?”. W jego trakcie Georgette Mosbacher, była Ambasador USA w Polsce, Atlantic Council’s Three Seas Initiative zauważyła: ”Prawda jest taka, że po prostu skonfrontowaliśmy Unię Europejską z rzeczywistością i powiedzieliśmy: to wasza biurokracja doprowadziła was do tego miejsca. Zamiast zrzucać winę za wszystko – włącznie ze złymi decyzjami i skostniałą administracją – na USA, warto spojrzeć w głąb siebie i dokonać autorefleksji. Można być dobrym sąsiadem i nadal uczestniczyć we wspólnych działaniach, ale nie da się być dobrym sojusznikiem i prawdziwym przyjacielem, jeśli zaangażowanie jest jednostronne”.

Ta wypowiedz została skomentowana przez Jana Krzysztofa Bieleckiego, Przewodniczącego Rady Programowej Europejskiego Kongresu Finansowego: ”Patrząc na Stany Zjednoczone, szybko zrozumiałem, że kontynuowanie polityki byłego prezydenta – czy szerzej: dotychczasowej polityki zagranicznej i gospodarczej – jest po prostu niemożliwe. Gdy USA zdały sobie sprawę, że dotychczasowy model rozwoju jest nie do utrzymania, zdecydowały się na głębokie i systemowe zmiany we własnym porządku wewnętrznym.”

Czy sektor finansowy powinien odgrywać rolę  w obronie zasad demokratycznych?

Trudne pytanie postawiono przed uczestnikami debaty: „Czy biznes przejmuje się demokracją?”.  Lech Wałęsa zauważył: „Porządek, jaki był po II wojnie światowej, upadł. Europa, świat i Polska nie mogą się wyrwać z podziału o to, jaką wizję świata wybrać. Pytanie jest także o to, jaki system zaproponować ludziom. Komunistyczny czy kapitalistyczny? Odpowiadam młodym ludziom, którzy są za komunizmem – system komunistyczny to jest ładnie napisany, ale nie uda się tego nigdzie zrealizować. Więc zostaje nam kapitalizm. Jak poradzić sobie z demagogią i populizmem? Jak utrzymać narody i prowadzić narody, które nie mają żadnych lęków, bo odrzuciły Pana Boga?”

Zachęcamy do przeczytania pełnej relacji z tej debaty.

Nagrody i wyróżnienia EKF

EKF to także nagrody i wyróżnienia dla osób wybitnych i ważnych dla rynku finansowego i szerzej całej gospodarki. Ale także dla przyszłych liderów, których gromadzi Akademia EKF.

Wyróżnienie EKF dla Wizjonera otrzymał Lech Wałęsa, były Prezydent Polski.

W trakcie odbierania wyróżnienia powiedział: „Zorganizowanie świata powojennego wyczerpywało swoje możliwości. Żądało zmian. Ja to czułem. W czasie strajku w Gdańsku w 80. roku przypomniałem sobie marzenie z dzieciństwa – może by rozwalić ten komunizm, urwać się sowietom. To drugie z pozycji związkowej, by się nie udało. Dlatego uznałem, że nie chcę, ale muszę zostać prezydentem. Na horyzoncie jest nowa epoka – intelektu, informacji i globalizacji. To, co się dzieje dziś w świecie bierze się stąd, że społeczeństwa nie wierzą w demokracje, nie bronią demokracji. Aż się prosi – zapiszcie to we wszystkich programach partyjnych – tylko dwie kadencje i nie dłużej niż 5 lat. Los nam pokazuje taką naukę. Wczorajsze wybory w Polsce, traktujcie jako próbę poszukiwania nowych rozwiązań. Tylko czy odrzucimy złe rozwiązania, a wprowadzimy dobre?”

Akademia EKF wręczyła  nagrody w konkursie esejów „Co zmienilibyśmy w Polsce i w Europie”

Jury wybrało dwie finalistki konkursu:

• Magdę Kacprzak – Waśkowską, studentkę V roku prawa z Akademii Leona Koźmińskiego (Kozminski University) za esej: “Informacja jako narzędzie hegemonii: dezinformacja czy cenzura bardziej zagrażają wolności rynkowej”
• Magdalenę Ziółczyńską, studentkę III roku zarządzania z Uniwersytetu Warszawskiego za esej:”Informacja – oręż władzy czy fundament demokracji? Granice wolności słowa i dezinformacji w erze cyfrowej”.

Honorowy Tytuł „Zasłużony dla zrównoważonego i stabilnego rozwoju polskiego systemu finansowego” jest przyznawany jest przez Kapitułę co dwa lata.

W tym roku otrzymały go:

• Ewa Kawecka-Włodarczak, od ponad 30 lat związana z sektorem bankowym. Karierę zaczynała w Banku Handlowym, następnie Pekao SA i PKO BP. W 1991 roku została pierwszym w historii prezesem zarządu Powszechnego Banku Kredytowego. Od 1995 roku tworzyła Bankowy Fundusz Gwarancyjny jako jego pierwsza Prezes – pełniła tę funkcję przez dwie kadencje, do 2007 roku. Pod jej kierownictwem BFG zmierzył się z problemami finansowymi 96 instytucji na polskim rynku.
• Ewa Śleszyńska-Charewicz w latach 1992–2000 pełniła funkcję Generalnej Inspektor Nadzoru Bankowego. Członkini zarządu Stowarzyszenia Audytorów Wewnętrznych. Rozpoczęła transformację polskiej sieci bezpieczeństwa bankowego. Nie unikała spraw trudnych – podejmowała precedensowe decyzje nadzorcze, budując standardy rynku.