Strategiczne przywództwo receptą na kryzys?

Skutki kryzysu pandemicznego dotyczą ludzi i organizacji na całym świecie. Eksperci zgadzają się co do tego, że konsekwencje pandemii będziemy odczuwać w długim terminie. Wynika to ze skali zjawiska – aktualne raporty mówią o tym, iż około ¼ światowej populacji podlega jakiejś formie restrykcji[1]. Chociaż na ten moment wciąż nie mamy szczepionki na koronawirusa ani zatwierdzonego leku, który by go zwalczał,  świat stara dostosowywać się do nowych warunków.

W przypadku zarządzania organizacjami nie wystarczy jednak adaptacja do aktualnych realiów. Obecny kryzys stawia przed nami pytania o to, jak możemy nie tylko go przezwyciężyć, lecz także wykorzystać płynące z niego wnioski, by w przyszłości skutecznie reagować na podobne zdarzenia. Odpowiedzi na te pytania warto poszukać w koncepcji strategicznego przywództwa[2].

„Czarne łabędzie nadlatują stadami”

Nassim Taleb, autor koncepcji czarnych łabędzi, zwraca uwagę, że kryzysy nie występują w pojedynkę. Robert B. Seaberg, nawiązując do koncepcji Taleba poszedł o krok dalej, stwierdzając, że czarne łabędzie żyją i mają się dobrze[3] – zmienne, nieprzewidywalne otoczenie to znak naszych czasów. Zarówno na poziomie gospodarek narodowych, jak i indywidualnych firm przyszło nam w ostatnich latach zmierzyć się z serią kryzysów gospodarczych o wymiarze globalnym.

Azjatycki kryzys gospodarczy (1997), pęknięcie bańki internetowej (2000-2002), spowolnienie po zamachu na World Trade Center (2001), kryzys finansowy po upadku Lehman Brothers (2008), krach po wybuchu w elektrowni jądrowej Fukushimie (2011), kryzys migracyjny (2015), trudne negocjacje Brexitowe (2019), wreszcie trwający kryzys klimatyczny i pandemiczny[4]. Choć różnią się pochodzeniem i skalą, wszystkie powyższe kryzysy maja pewną cechę wspólną. A mianowicie łączy je ich negatywny wpływ na sytuację społeczną, ekonomiczną i środowiskową, przejawiający się m.in. poprzez bankructwa firm, załamanie wielu branż, likwidację miejsc pracy, a wreszcie niepewność odczuwaną zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i na poziomie społeczeństw[5].

Powyższe przykłady pokazują wyraźnie, że kryzysy stały się wręcz nieodłączną częścią życia organizacji. W efekcie zarówno menedżerowie, jak i pracownicy coraz częściej doświadczają niepewności odnośnie do podejmowanych działań biznesowych[6]. W związku z tym zasadne wydaje się pytanie o rolę przywództwa w aktualnej sytuacji.

Przywództwo bez zmian

Jak wynika z badań na temat zarządzania kryzysowego przeprowadzonych w dużych oraz małych i średnich firmach, przywództwo strategiczne (strategic leadership) to jeden z najważniejszych elementów w procesie zarządzania kryzysowego – na każdym jego etapie[7].

Choć otoczenie, w jakim się znaleźliśmy, można scharakteryzować poprzez zachodzące zmiany, bycie przywódcą oznacza korzystanie ze znanych dotychczas zasad i najlepszych praktyk[8]. Kiedy niewyobrażalne kryzysy stają się rzeczywistością, co skutkuje dużą zmiennością i niepewnością, niezbędne jest przywództwo oparte na działaniu długoterminowym, wyobraźni strategicznej, szczerej komunikacji, otwarte na innowacyjność[9].

Zatem wciąż aktualne pozostają kompetencje lidera związane z umiejętnością identyfikowania problemów i zdarzeń, które mogą przerodzić się w kryzys. Po drugie, skuteczny lider musi rozumieć, jak ważnym elementem w zarządzaniu kryzysowym jest właściwy przepływ informacji, a także umiejętność dotarcia do informacji pochodzących z różnych źródeł. Kolejna kwestia to decyzyjność lidera w środowisku charakteryzującym się dużą niepewnością oraz niepełnym dostępem do informacji. Kolejna zasada przywództwa dotyczy transparentności podejmowanych działań i wreszcie zarządzając kryzysem, lider musi zapewnić wszystkim zainteresowanym stronom możliwość wyciągnięcia wniosków i podjęcia działań naprawczych. Nie wystarczy samo odnotowanie słabych stron. W idealnym modelu ulepszanie procesów zarządczych powinno mieć charakter ciągły, iteracyjny[10].

Guru zarządzania kryzysowego Ian Mitroff powiedział kiedyś, że zadaniem lidera jest w kryzysie ciągłe poszukiwanie drugo i trzeciorzędnych konsekwencji, które jak efekt domina mogą pojawić się w dowolnym jego momencie[11].

O przywództwie w wymiarze strategicznym i innych elementach niezbędnych do szybkiego powrotu na ścieżkę gospodarczego wzrostu będziemy rozmawiać 13.10.2020 r. podczas panelu „Nie tylko finanse, czyli przywództwo, współpraca, kompetencje i technologie jako kluczowe czynniki wyjścia z kryzysu”, na który serdecznie zapraszam.

Ewa Małyszko, prezes zarządu PFR TFI

 

[1] https://www.counterpointresearch.com/coronavirus-weekly-update/

[2] A.Celik , R.Yilmaz, Research of the Effectiveness of Strategic Leadership in Crisis Management, 2016.

[3] R. B. Seaberg, A flock of black swans, http://www.zandw.com/UserFiles/FlockBlackSwans.pdf

[4] M. Wenze, S.Stanske, M. B. Lieberman, Strategic responses to crisis, „Strategic Management Journal”, 2020.

[5] Hällgren, Rouleau i de Rond, A matter of life and death: How extreme context research matters for

management and organization studies. „Academy of Management Annals”, 12(1), 2018.

[6] Wenzel, Krämer, Koch i Reckwitz, Future and organization studies: On the rediscovery of a

problematic temporal category in organizations. „Organization Studies”, 2020.

[7] A. Celik , R. Yilmaz, Research of the Effectiveness of Strategic Leadership in Crisis Management, 2016.

[8] Digi Talks z ekspertem, https://www.youtube.com/watch?v=HGmEN5orgdM

[9] Deon Canyon, Strategic crisis leadership in COVIS-19, https://www.researchgate.net/publication/340389456_STRATEGIC_CRISIS_LEADERSHIP_IN_COVID-19

[10] Ibidem.

[11] https://tbsnews.net/thoughts/perfect-storm-pandemic-politics-82348.

Zobacz również

Organizator
Poprzedni slajdNastępny slajd
Partner Główny EKF
Partnerzy EKF
Poprzedni slajdNastępny slajd
Partnerzy Instytucjonalni EKF
Poprzedni slajdNastępny slajd
Partnerzy akademiccy
Poprzedni slajdNastępny slajd
Wybierz wydarzenie
Europejski Kongres Finansowy10 - 12 czerwca 2024

ZAPISZ SIĘ NA NEWSLETTER!

W ramach newslettera przesyłać będziemy informacje o inicjatywach Samorządowego Kongresu Finansowego. Możesz spodziewać się także zaproszeń do udziału w debatach, ale również materiałów eksperckich w postaci komentarzy, artykułów czy raportów i filmów video.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji drogą elektroniczną (newsletter) i listowną na temat innych wydarzeń organizowanych przez Fundację Centrum Myśli Strategicznych. Zgoda jest obowiązkowa. Administratorem moich danych osobowych jest Fundacja Centrum Myśli Strategicznych z siedzibą ul. Stępińska 28, 00-739 Warszawa, e-mail: kontakt@fundacjacms.pl Mam prawo cofnąć zgodę w każdym czasie (dane przetwarzane są do czasu cofnięcia zgody). Mam prawo dostępu do danych, sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo sprzeciwu, prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego jakim jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych z siedzibą w Warszawie przy ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa oraz prawo do przeniesienia danych.*

 

Wyszukaj na stronie

Anuluj wyszukiwanie