• Jacek Jastrzębski, Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego
• Leszek Pawłowicz, Koordynator Europejskiego Kongresu Finansowego

Rozmowa Pawła Borysa, Prezesa Zarządu Polskiego Funduszu Rozwoju oraz Jacka Jastrzębskiego, Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.

Prowadzący: Marek Tejchman, Zastępca Redaktora Naczelnego Dziennika Gazety Prawnej

Prowadzący:

Andrzej Reich, Lider Klubu Odpowiedzialnych Finansów przy EKF

Wśród uczestników debaty:

• Janina Harasim, prof. zw. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Marcin Gadomski, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao S.A., nadzorujący Pion Zarządzania Ryzykami
• Kamil Liberadzki, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regulacji w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego, Profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie
• Jacek Łaszek, prof. SGH, doradca, Narodowy Bank Polski
• Rafał Kozłowski, Senior Expert, McKinsey & Company

1. Sytuacja na rynku kredytów mieszkaniowych staje się coraz bardziej skomplikowana. Wzrost inflacji, a w konsekwencji stóp procentowych i rat kredytów może pogarszać jakość portfela tego portfela kredytów. Zwłaszcza, że w okresie najniższych, niemal zerowych stóp procentowych, poziom NPL na polskim rynku rósł, mimo iż na całym rynku unijnym wyraźnie obniżał się. Z danych KNF wyłaniało się dość liberalne podejście banków do oceny zdolności kredytowej w roku 2019, 2020, choć wzrost stóp wydawał się nie do uniknięcia. Obecnie, ceny nieruchomości rosną. W konsekwencji kredyty zaciągane są na coraz wyższe kwoty, w dodatku są to niemal wyłącznie kredyty na zmienną stopę. Bo chociaż stopy procentowe wciąż rosną i zapewne wzrost ten się jeszcze utrzyma, stała stopa nie budzi zbytniego zainteresowania. To wszystko musi rodzić niepokój. Stąd prośba o odniesienie się do tej sytuacji, o przyczyny i ocenę ryzyka tkwiącego w portfelu kredytów hipotecznych z trzech różnych pespektyw: rynku, banku i nadzoru.

2. Co w tej sytuacji może zrobić regulator? Jak się wydaje, polskie otoczenie regulacyjne w przypadku kredytów mieszkaniowych daje dość ograniczone możliwości – brak zróżnicowania wag ryzyka, odniesienie do parametru DSTI znajduje się jedynie w Rekomendacji S, w przypadku parametru LtI (loan to income) brak zaleceń nawet na poziomie rekomendacji. Rekomendacja S wymaga ograniczenia parametru LtV, ale Ustawa o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym pozwala na zaciąganie kredytu przy LtV = 100%. Z Ustawy jednoznacznie wynika, że LtV postrzegany jest wyłącznie jako miara zabezpieczenia kredytowego. Prośba o odniesienie się do tej sytuacji i wskazanie pożądanych, a przy tym możliwych działań regulacyjnych na tle rozwiązań regulacyjnych w praktyce światowej, a zwłaszcza europejskiej i porównanie z polskim system regulacyjnym z perspektywy akademickiej oraz bankowej.

3. W którym kierunku powinna zmierzać polityka regulacyjna polskiego rynku kredytów mieszkaniowych? W przypadku tego rynku istnieje zawsze pewien konflikt miedzy wymaganiami ostrożnościowymi i społecznymi. Czy istnieje rozwiązanie regulacyjne skutecznie ograniczające ryzyko na rynku kredytów mieszkaniowych przy jednoczesnym osłabianiu wymogów ostrożnościowych, na przykład w wyniku znoszenia wymogu posiadania wkładu własnego? I bardziej ogólnie: czy możliwe jest budowanie rozwiązań spełniających jednocześnie wymagania społeczne i ostrożnościowe? A jeśli nie, to który wymóg jest ważniejszy?

Gospodarz debaty: Klub Odpowiedzialnych Finansów przy EKF

Prowadzący:

Kamil Liberadzki, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regulacji w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego, Profesor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie

Wśród uczestników debaty:

• Marcin Gadomski, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao S.A., nadzorujący Pion Zarządzania Ryzykami
• Andrzej Gałkowski, Partner, Usługi Doradcze dla Sektora Finansowego, Lider doradców dla sektora bankowego, KPMG w Polsce
• Piotr Mazur, Wiceprezes Zarządu nadzorujący Obszar Zarządzania Ryzykiem, PKO Bank Polski
• Andrzej Reich, Lider Klubu Odpowiedzialnych Finansów przy EKF

1. Docelowy kształt kredytu hipotecznego w Polsce: jaka powinna być struktura kredytów w portfelach banków ze względu na konstrukcję oprocentowania;

– jak zwiększyć udział kredytów o stałym i okresowo stałym oprocentowaniu w portfelu banków;
– jaka politykę sprzedażowo – informacyjną powinny prowadzić banki w tym zakresie; – jakie dalsze działania w obszarze regulacyjno nadzorczym należałoby podjąć w tej kwestii.

2. W kontekście kredytów o stałym oprocentowaniu: jaki przyjąć model konstrukcji opłaty za przedterminową spłatę kredytu;
– czy należy przyjąć standard rynkowy modeli prepaymentu Polsce? Jeśli tak, to jaki model przyjąć:
a) podejście stosowane w USA- dopuszczalny prepayment, ale kredyt jest droższy:
b) podejście „niemieckie”- prepayment bezpłatny i dopuszczalny w określonych okolicznościach.
c) alternatywne podejścia.

3. Docelowy model refinansowania kredytów hipotecznych w Polsce w kontekście zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej (IRRBB)”
– Jakie czynniki są decydujące dla ustalenia właściwej ceny kredytu stałoodsetkowego;
– Rola hipotecznego listu zastawnego i banku hipotecznego w grupie kapitałowej;
– Czy planowany (projekt zmian właściwych ustaw został opublikowany) model funkcjonowania banków hipotecznych spełnia oczekiwania banków, jaki model bankowości hipotecznej powinien być docelowy?

4. Kwestia prowadzenia polityki monetarnej przez NBP w kanale kredytów hipotecznych z wykorzystaniem operacji bezwarunkowego skupu hipotecznych listów zastawnych, wzorem operacji EBC oraz FED. Czy ingerencja NBP na dłuższym końcu krzywej dochodowości, poprzez np. skup długoterminowych papierów hipotecznych w przypadku rozluźniania polityki monetarnej, jest warunkiem niezbędnym do upowszechnienia kredytu o stałym oprocentowaniu

Prowadzący:

Krzysztof Jajuga, Profesor nauk ekonomicznych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, Prezes CFA Society of Poland

Wśród uczestników debaty:

• Krzysztof Jedlak, Redaktor naczelny, Dziennik Gazeta Prawna
• Artur Jozefiak, Managing Director – Accenture Security Lead for Poland & Central Eastern Europe, Digital Identity Delivery Lead for Accenture Europe
• Krzysztof Kalicki, Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej, Deutsche Bank Polska
• Kamil Mroczka, Dyrektor Generalny, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego

Stabilne funkcjonowanie systemu finansowego zależy zarówno od adekwatnych zasad i norm ostrożnościowych, ich przestrzegania w działaniu przez instytucje finansowe jak i od świadomości i zachowań klientów tych podmiotów. Zarówno edukacja ekonomiczno-finansowa jak i kształtowanie świadomości klientów o systemie finansowym zależy od jakości działania bardzo wielu podmiotów oraz kanałów informacji. W dłuższej perspektywie chaos informacyjny oraz asymetria informacji poszczególnych interesariuszy systemu finansowego ograniczają potencjał rozwoju kraju a nawet mogą przyczyniać się do wystąpienia kryzysów.

Skrajna wręcz polaryzacja postaw politycznych a w pewnym stopniu także treści medialnych w Polsce utrudnia a niekiedy wręcz uniemożliwia obiektywną ocenę zjawisk przez „przeciętnego” interesariusza systemu finansowego (np. kwestie długu publicznego i deficytu budżetowego, kwestie stóp procentowych versus inflacja, kwestie zmiany kursu walutowego). Obok kontrowersji wokół wskazanych przykładowo kwestii mamy do czynienia z coraz szybszymi zmianami w funkcjonowaniu i złożonością usług finansowych oraz nienadążaniem za tymi zmianami szeroko pojmowanego systemu edukacyjnego, niektórymi segmentami klientów a zwłaszcza wykluczeniem ze sprawnego wykorzystywania narzędzi informatycznych znacznej części emerytów.

Do debaty zapraszamy przede wszystkim przedstawicieli instytucji finansowych, akademików oraz dziennikarzy ekonomicznych.

Tematyka debaty:

1.  Rola przejrzystej informacji oraz edukacji kierowanej do interesariuszy rynku finansowego, w tym przede wszystkim do nieprofesjonalnych uczestników rynku finansowego w kontekście świadomości ryzyk związanych z inwestowaniem oraz konstrukcji poszczególnych instrumentów oraz produktów finansowych.
2.  Wpływ informacji oraz edukacji na decyzje finansowe gospodarstwa domowego (np. ryzyko płynności, ryzyko stopy procentowej, ryzyko kursu walutowego) ze szczególnym uwzględnieniem oszczędzania długoterminowego i bezpieczeństwa finansowego na emeryturze.
3.  Konkurencyjność kanałów komunikacji (prasa, radio, telewizja, Internet), ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ochrony klienta przed celową dezinformacją oraz „fake newsami”; wpływ dezinformacji na stabilność systemu finansowego.

W ostatnich latach dominującymi źródłami ryzyka globalnego są czynniki środowiskowe i społeczne. Czynniki te oddziałują także na instytucje finansowe – głównie poprzez ich ekspozycje (kredyty, inwestycje itd.). Muszą one zatem przebudować swoje systemy zarządzania ryzykiem, by uwzględnić ryzyko ESG (environmental, social, governance). W szerszym wymiarze czynniki dotyczące środowiska naturalnego, zagadnień społecznych i związane z ładem korporacyjnym stały się przedmiotem wielu inicjatyw regulacyjnych.
Uczestnicy debaty wskażą główne wyzwania (tak dla banków, jak i nadzorców), jakie rodzi kwestia zarządzania i sprawowania nadzoru nad zarządzaniem ryzykami ESG. Szczególna uwaga zostanie poświęcona planowanemu uwzględnieniu ryzyka ESG w wymogach kapitałowych oraz badaniu i ocenie nadzorczej. Już obecnie instytucje finansowe mają obowiązek ujawniania części informacji z zakresu ESG, zatem rozważymy jakość tych ujawnień i ich skutki. Zwrócimy także uwagę na rolę banków centralnych we wspieraniu osiągania celów zrównoważonego rozwoju (w szczególności działań klimatycznych).

W debacie wezmą udział:
• Joanna Erdman, Wiceprezes Zarządu ING Banku Śląskiego SA odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem,
• Ludwik Kotecki, Członek Rady Polityki Pieniężnej,
• Kamil Liberadzki, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regulacji UKNF, członek Zarządu European Banking Authority
• Lucyna Stańczak-Wuczyńska, Przewodnicząca Rady Nadzorczej BNP Paribas Bank Polska SA,

a poprowadzi ją prof. Monika Marcinkowska, kierownik Katedry Bankowości Uniwersytetu Łódzkiego, przewodnicząca zespołu roboczego ds. zrównoważonych finansów w Grupie Interesariuszy Bankowych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego.

TRANSMISJA