- Ważne by globalne przepływy wspierały demokrację, a nie totalitaryzmy. By nie tworzyły ryzyka wybuchu kolejnej wojny. Prywatni inwestorzy koncentrują się co do zasady na stopie zwrotu. Warto popatrzeć jak uzupełnić te perspektywę tak by opłacało się im inwestować w demokrację.

- Żyjemy w czasach, w których zmieniają się epoki. Musimy przejść na poziom kontynentów. Dzisiaj liczą się kontynenty. Musimy zrozumieć wyzwania jakie stoją przed nami. Musimy działać w ramach kontynentów. Musimy zjednoczyć pokłóconą Europę. Są tacy którzy chcą budować na wolnościach, np. wolnym rynku. Inni mówią - najpierw wartości, potem wolności gospodarcze. Zdjęliśmy kajdany, ale wciąż nie umiemy budować w nowych warunkach. Trzeba ustalić listę spraw, które muszą być globalne, a mniejsze tematy załatwiamy na poziomie kontynentów. Jeśli tego nie zrobimy, zginiemy tak jak dawne cywilizację.

- Dużo większe znaczenie dla przepływów kapitałowych mają inne czynniki niż demokracja. To stopień rozwoju gospodarczego i odległośc geograficzna.

Demokracja może być eksportowana przez wspieranie wzrostu gospodarczego. Mamy pomysł na rozwijania finansowania opartego o wypełnianie celów w zakresie demokracji – democracy linked bonds and loans. Uważamy, że potrzebne jest uwzględnienie w ratingach kredytowych stopnia zaawansowania demokracji.

- Jeśli kapitał jest za bardzo skoncentrowany, tzn. zbyt mało ludzi dysponuje dużym kapitałem, reguły demokracji mogą się zmieniać. Ci z kapitałem nie potrzebują obywateli, mogą bezpośrednio zwrócić się do władzy. Wcale nie oznacza, że mając demokrację będziemy mieć automatycznie dobry kapitalizm i na odwrót. Bo nie ma między nimi bezpośredniego związku. Jeśli chcemy mieć dobrą demokrację musimy budować także dobry rynek, ale to nie jest automatyczne. Kapitalizm nie zrobi za nas pracy w budowaniu demokracji. Lekcją demokracji jest fakt, że ludzi trzeba uczyć, że konsensus jest dobrą metodą budowania porozumienia. Trzeba ich tego uczyć.

- Gwałtownie wybudzają nas z wizji końca historii wojna, ataki cybernetyczne, wojna hybrydowa, kryzys przy granicy. Myślę, że jest czas aby pozbyć się naiwności. Następuje odwrót od zintegrowanego świata w okresie turboglobalizacji.(…) Musimy rozmawiać o tym jak zapewnić europejskim firmom równe warunki konkurowania, musimy zmniejszyć uzależnienie od pierwiastków krytycznych importowanych z państw autorytarnych.

- Potencjał sektora bankowego do finansowania gospodarki wynosi w Polsce ok. 13 proc. PKB. Zwiększyć ten potencjał to dla nas wielkie wyzwanie gdyż stoimy w obliczu zielonej transformacji. Musimy położyć silny nacisk na zwiększanie wartości firm, bo bez tego wspieranie celów rozwojowych państwa będzie niemożliwe (…) Chcemy wspierać budowanie polskich czempionów, a droga do tego prowadzi przez kompetentne zarządzanie korporacyjne.

- Niepewność jest hasłem, który przenika dzisiaj wszystkie dyskusje o gospodarce. Wojny, imigracja, sztuczna inteligencja to nasza codzienność. Macież ryzyk wymaga stałych uzupełnień i aktualizacji. Nie znamy nie tylko odpowiedzi na wiele pytań, ale nawet nie znamy samych pytań. Naszym bezwzględnym obowiązkiem jest wiedzieć więcej o rynku finansowym. Zrozumienie pozwala przygotować scenariusze, także te krańcowe. Z punktu widzenia przygotowywania się na niepewne i niespodziewane ważne by modele biznesowe były zdrowe.

- Polska jest ostatnim krajem, który nie potrafi zamknąć problemu kredytów nominowanych w walutach. Musimy znaleźć pomysł na ugodę i uwolnić miliardy zamrożone dzisiaj w rezerwach na ten cel. One powinny pracować w gospodarce. Ważne by do tego rozwiązania dołączył także Bank Centralny. Byłaby to ważna kontrybucja do rzeczywistości zmieniającego się świata.

- Mamy już dobrze funkcjonujący drugi filar unii bankowej i jednolity mechanizm uporządkowanej likwidacji banków. Mamy rezerwowy fundusz restrukturyzacji, który osiągnął już wartość docelową 1 proc. depozytów, czyli 78 mld euro. To fundusz dla wszystkich 21 krajów unii bankowej. (…) Wiele banków to grupy transgraniczne i ich działalność wykracza poza Europę. Komunikacja i koordynacja nie może zatrzymać się na granicach unii bankowej. Chcemy wzmocnić integrację krajowych organów resolution i budować wspólna kulturę także z organami poza unią bankową. (…) Bardzo brakuje mechanizmu wsparcia płynnościowego, które powinno pochodzić z banków centralnych. W USA odbywać ma się to na fundamencie porozumienia między władzami publicznymi a bankiem centralnym

- Jesteśmy za modelem „pod jednym dachem” funduszu restrukturyzacji i funduszu gwarancji depozytów, jak to jest w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. (…) Wydaje mi się, że strategia bail-in może się sprawdzić, ale problem może być z jej realizacją w kryzysie płynności. Dlatego może rozwiązaniem byłoby stworzenie osobnych planów dla kryzysów płynności i dla erozji kapitałowej

- Musimy uruchomić infrastrukturę niskoemisyjną. Potrzebna jest w tym zakresie prawdziwa rewolucja.(…) Zgodność z taksonomią koreluje lepsze rezultaty na rynku, rozwiązanie ramowe wygląda korzystnie, ale wiele kawałków tej układanki musimy jednak dopasować. EU Platform on Sustainable Finance pracuje nad tym, żeby kryteria (taksonomii) były użyteczne (…) a także chcemy wspierać trud małych i średnich przedsiębiorstw do zrównoważonego finansowania

- Dopóki nie pojawi się zupełnie nowa dostępność energii będzie ryzyko inflacji. Cena elektryczności w Europie musi być 2-3 razy mniejsza, żeby przemysł w Europie był konkurencyjny Geopolityka to również dostawy. Jeśli ktoś ma dużo źródeł dostaw, jest w lepszej sytuacji.(…) W 2022 roku inwestycje w USA były 1,6 razy większe niż w Europie. Jeśli będzie się to tak utrzymywać, będzie przesądzać o konkurencyjności Europy

- Efektem zmian demograficznych jest to, że mamy kilka alternatyw (…) Jedną z alternatyw jest zmniejszenie emerytur lub opieki nad osobami starszymi. Druga to zwiększenie podatków, trzecia to przyznanie się do niewypłacalności poprzez podniesienie inflacji (…) Jeśli zwiększymy opodatkowanie dochodów i kapitału to zniechęcamy do inwestycji (…) Zwiększenie podatków konsumpcyjnych zmniejszyłoby rzeczywisty realny dochód pracujących (…) Co możemy zrobić? Pierwsza alternatywa to podatek węglowy.(…) Inna forma opodatkowania, ku której możemy się zwrócić, to podatek od zysku z gruntów. Własność gruntu to jeden z przywilejów osób, które są bogate i będą go oprotestowywały z całą siłą. Jeśli jednak chcemy iść w dobrym kierunku powinniśmy iść w kierunku podatku gruntowego.

- Mamy czasy, zwłaszcza ostatnie lata, zupełnie wyjątkowe. Od momentu COVID nie ma prognoz dłuższych niż 6-12 miesięcy. A i te często ulegają zmianie. (…) Musimy być elastyczni, odpowiadać na dynamikę zdarzeń. Gdy spojrzymy na poszczególne parametry - inflacje, deficyt, bezrobocie - to pokazują zaskakujące piki, które trudno było przewidzieć kilka miesięcy temu. Mamy najwyższy wzrost PKB w OECD liczony kwartał do kwartału. Spada inflacja, co buduje optymizm. Liczę, że PMI za chwile to pokaże. Gdyby udało się zejść z inflacją na koniec roku poniżej 10% byłoby to bardzo obiecujące. Sytuacja budżetu jest bardzo dobra, stabilna. W zmiennym otoczeniu reakcje państwa na zagrożenia muszą być natychmiastowe.

- Nadal marzymy, mamy genialnych ludzi ale nie potrafimy zorganizować się, mamy zdolność do kreatywnego myślenia pięć razy większą niż np. w Skandynawii ale zaufanie i szacunek do innych słaby.

- Pojednanie i uznanie Ukrainy na początku lat 90-tych odbyło się, bo Polska dawała przykład Europie, że szanuje praworządność. Oba kraje mają dzisiaj problemy z praworządnością, respektowaniem niezawisłości sądów. Jeśli Ukraina chce wstąpić do Unii, a wiemy, że chce musi to zmienić. Polska też musi wrócić na ścieżkę praworządności. Zwłaszcza, że chce pełnić rolę przewodnika dla Ukrainy w jej drodze do Europy. Jeśli to się nie zmieni stworzy to problem i dla Polski i przede wszystkim dla Ukrainy. (…)Trzeba już myśleć o tym jak będziemy odbudowywać demokratyczną Ukrainę po wojnie, by miała ona właściwą formę. Trzeba szukać i szkolić ludzi w regionach, przygotowywać ich do wzięcia odpowiedzialności. (…)
Rosją napadła na Ukrainę, także z Białorusi. Ta wojna będzie miała wpływ na sytuację w tym kraju. Wiemy, że jest dużo ludzi chcących wolności i demokracji na Białorusi. Wiemy, że Łukaszenka jest zakładnikiem Putina. Jeśli Ukraina wygra zdecydowanie, sądzę że nie będzie mógł długo trwać u władzy. Geopolityka po wojnie będzie polsko-ukraińsko-białoruska. (…) Trzeba złamać kategorycznie tradycje sowiecką i w obu krajach muszą być sądy niezawisłe. Działaniem, nie słowem.

- Wojna w Ukrainie zmieni cały kontynent. Dlatego potrzebujemy takich inicjatyw jak EKF. Bo wojna kiedyś się skończy zwycięstwem Ukrainy. I musimy być przygotowani na zmiany. Ważne jest, by głos sektora finansowego, zwłaszcza z nowych krajów UE, był wyraźnie słyszalny w całej Europie. To wy zdefiniujecie przyszłość Europy. Musimy dotrzymać naszych obietnic złożonych krajom kandydującym do UE jak Ukraina i Mołdawia. Gdybyście mnie spytali rok temu czy Finlandia stanie się członkiem NATO, powiedziałbym „jesteś chyba pijany”. A dzisiaj to realność. Musimy być otwarci na nowe wyzwania, na nawę zagrożenia, które już widać na horyzoncie. Dlatego tak ważne jest to spotkanie w pięknem mieście Sopot. Pomyślcie, co by było z Polską, gdyby dzisiaj nie była w UE. Dlatego ważne jest by Wasz głos był słyszalny w Brukseli i jestem pewien, że tak się właśnie dzieje.

- Rozwój finansów cyfrowych i większe zainteresowanie inwestorów zrównoważonym inwestowaniem to kolejne obszary, w których wiele należy zrobić. Rośnie zapotrzebowanie na produkty inwestycyjne, a inwestorzy są narażeni na tzw. greenwashing. Inwestorzy muszą mieć przejrzystą informację dotyczącą realizacji wskaźników zrównoważonego rozwoju

- W roku 2021 mieliśmy prawie 50 debiutów. Na początku roku 2022 też była kolejka na debiut, ale zmienność na rynku i wojna w Ukrainie spowodowała wycofywanie się spółek. Tak samo dzieje się na rynkach europejskich, gdzie spadek IPO sięga 80%. Jeśli chodzi o SPO rok 2022 był najlepszy. Zebrano ponad 9 mld złotych. Dobre wyniki mamy także w pierwszej połowie tego roku. Giełdy są zdywersyfikowane i oferują wiele różnorodnych instrumentów.

- Jest luka pomiędzy rynkiem kapitałowym w UE a USA. Unia rynków kapitałowych może nieść wiele wyzwań dla rynku w Polsce. Może być zagrożeniem dla naszego rynku, musimy się do tego przygotować.

- Głównym pytaniem jest, jaki powinien być rozkład ryzyka pomiędzy bank a klienta. Nie mówię, że jednolity wzór umowy byłby rozwiązaniem złym, ale nie jest odpowiedzią na zasadniczy problem, że niektórzy klienci nie powinni brać ryzyka.

- Banki przegapiły moment, kiedy zmieniło się podejście do ochrony konsumenta.

- Gdyby sięgnąć pamięcią kilka miesięcy wstecz pewnie niewielu ludzi słyszało o banku Silicon Valley. W jeden dzień wycofano z niego 42 mld dolarów, co jest wartością większa niż suma bilansowa wielu polskich banków. Nie tylko złe zarządzanie bankiem powoduje upadłość, ale także błędy w nadzorze. Nasze banki na bieżąco odpisują straty na obligacjach, a w USA to się nie działo. Jakości nadzoru Amerykanom nie zazdroszczę. To czego zazdroszczę to sprawczości i tempa decydowania. My przeprowadziliśmy 4 procesy resolution, zgodnie z literą prawa polskiego i europejskiego. Warto odnotować, że w Szwajcarii zmieniono prawo na potrzeby procesu w ciągu weekendu, co w Polsce byłoby niemożliwe.

- Wszystkie działania, które podejmujemy od jakiegoś czasu – niewypłacanie czy ograniczanie w wypłacaniu dywidendy – miały zwiększyć bazę kapitałową naszego sektora (…) i na koniec 2022 roku kapitały naszych banków wcale nie były większe niż na koniec 2020 roku. Udało nam się więc ustabilizować kapitały, tylko pytanie czy to jest to do czego dążymy? Ogólnie więc patrząc na wyzwania kapitałowe jest dobrze, bo mamy taki poziom jaki mamy, ale też nie jest dobrze bo nie budujemy kapitału (…) ani nie oznacza to, że nie ma jednostek czy instytucji, które w zmiennym otoczeniu będę miały większe problemy i trzeba będzie im pomóc. (…) Brakuje wsparcia w otoczeniu i ustanowienia ram prawnych czy umowy społecznej, w której będziemy funkcjonować. Jest potrzeba ustalenia podziału korzyści i kosztów zdarzeń, które mogą wystąpić w przyszłości, a które nie są obecnie zapisane w umowach.

- W przypadku wprowadzania nowych technologii opieramy się na tym, aby łączyć a nie dzielić, czyli aby rozmieszczać w regularnych odstępach zarówno dostępność – w tym przypadku - rozwiązań chmurowych, jak i dostępność wiedzy i ekspertów w różnych częściach świata (…)W przypadku Microsoft podjęcie decyzji o inwestycji w Polsce powiązane było (…) z przekonaniem, ze istnieje tu dostatecznie dużo zasobów i dostatecznie dużo potencjału technologicznego, a także że rynek jest na tyle dynamiczny, zróżnicowany, że jest wiele branż, które rozwijają się bardzo dobrze, jak chociażby do tej pory sektor finansowy. (…)
Długofalowość i zaufanie do tego, że trwale będzie się zmieniał sektor publiczny, to również bardzo mocny element tego zaufania, którym Microsoft obdarzył Polskę.

- Banki są tymi firmami, które w największym stopniu inwestują w technologie. My jesteśmy właściwie instytucjami technologicznymi. (…) W mojej ocenie wpływ AI będzie zauważalny przede wszystkim w obszarze małych firm. W przypadku decyzji dotyczących dużych firm to obszar relacyjny. Tu się nie da wystandaryzować, ujednolicić procesów. Klienci oczekują dobrej szybkiej odpowiedzi i tutaj potrzebne są rzetelne i szybkie analizy, ale decyzje pozostaną w rękach ludzi.

- Blue is the new gold. 60 tys. firm technologicznych w Polsce to aż 8% wszystkich firm technologicznych w UE.
- Mamy najlepszych programistów. Nie miejmy już kompleksów w stosunku do Estonii.

- Myślę, że musielibyśmy zacząć się zastanawiać nad definicją trendu (…) wydaje się, że trendy żyją dużo dłużej niż my się nimi interesujemy. (…) W innowacjach nie ma wyjścia, trzeba eksperymentować, tylko pytanie jest o koszt wejścia w eksperymentowanie, gdy nie wiemy, czy coś będzie sukcesem czy nie, a jest to duży koszt czy to w związku z technologią, czy z urządzeniami, których to wymaga, czy procesami które trzeba zbudować. Wówczas pojawia pierwszy problem jak eksperymentować. I to pewnie wyjaśnia, dlaczego w przypadku niektórych innowacji szybciej albo łatwiej jesteśmy w stanie eksperymentować, a do niektórych są bardzo wysokie bariery wejścia, bo to, że nie wiemy, jak się przyjmą innowacje to doskonale wiemy z praktyki.

- „AI to jest przyszłość ale trzeba patrzeć na to z dwóch stron. Po pierwsze oczywiście jest to potencjał do uzyskiwania korzyści i rozwiazywania różnego rodzaju problemów. Ale jest to również zagrożenie (…) i przede wszystkim z tym zagrożeniem musimy sobie poradzić”

- Tylko 3 % banków nie zamierza inwestować w chmurę obliczeniową. . (…) Na modernizację infrastruktury IT stawia najwięcej instytucji w Polsce. Natomiast w Stanach Zjednoczonych, części krajów Europy Zachodniej i krajów nordyckich instytucje już bardziej patrzą na funkcje natywne w chmurze. (…)Wkroczyliśmy w nową fazę. Wydaje się, że sektor finansowy jest bardziej zaawansowany (…)

- W obszarze usług finansowych ‚GenAI’ może zautomatyzować wiele usług. Wiele banków już zaczyna eksperymentować z ‚GenAI’ - chat booty, analizy finansowe itp. (…) Jest i druga strona medalu - nie wiemy czy nie naruszamy praw autorskich, jak sprawdzić wynik czy jest prawdziwy? Ta technologia jest wspaniała ale czy my jesteśmy na nią gotowi?

- Osłabienie wiarygodności państwa czyni państwo mniej odpornym na szoki, np. na szok energetyczny. Ale także wpływa na wszystkie obszary finansowe. Jest fundamentem przewidywalności dla działalności gospodarczej, pozwala określić, jak się zabezpieczać, jak mitygować ryzyka. Problemem jest dzisiaj niepewność reguł. (…) Brak stabilności prawa i finansów publicznych powoduje, ze dzisiaj polskie miasta mają problem ze znajdowaniem sprzedawców energii, co utrudnia przewidywanie i planowanie.

- Jesteśmy krajem, który w tym roku przeznacza najwięcej pieniędzy w relacji do PKB w NATO na wojsko. (…) W naszym regionie jest bardzo dużo
małych i średniej wielkości przedsiębiorstw zbrojeniowych, które nie są z głównym udziałem Skarbu Państwa. One musza pozyskiwać skądś finansowanie.

- Dzisiaj mamy wciąż więcej pytań niż odpowiedzi, jeśli chodzi o transformację energetyczną. Wszyscy dyskutujemy w Europie jak dojść do celu - neutralności czy niskoemisyjnej w roku 2040. To w zasadzie jedyny cel łączący wszystkie firmy i uczestników rynków międzynarodowych. Pytanie skąd wziąć pieniądze, a mówimy o 1,5 bln złotych potrzebnych na inwestycje. A jednocześnie wydajemy rocznie na zakup ropy i gazu 200 mld rocznie. Jak widać kwota potrzebnych inwestycji nie wygląda już tak abstrakcyjnie. Naszym problemem jest nie brak środków, ale skuteczne i efektywne ich wydawanie.

- Transformacja energetyczna zaczyna się 1000 metrów pod ziemią, w kopalniach JSW, skąd wydobywa się węgiel koksujący. Przejście na gospodarkę nisko lub zero emisyjną opiera się na surowcach. Potrzebnych do produkcji baterii, ale też rud metalu. Każdy wiatrak to w 85% stal. By go wyprodukować potrzebne jest 80 ton koksu. Bo stali nie da się wciąż produkować bez koksu. Alternatywne metody produkcji wymagają dużych ilości złomu, który jest trudno dostępny i prądu, najlepiej zielonego. Oczywiście, możemy importować stal z Chin, spalając przy okazji miliony ton mazutu. Stal jest idealnym zasobem do używania w gospodarce zamkniętego obiegu. Produkcja stali na świecie to 2 mld ton rocznie. Nasze zasoby węgla koksującego wystarcza do roku 2081. Mamy własne koksownie produkujące koks dla polskich i zagranicznych hut. Unia Europejska zużywa 54 mln ton węgla koksującego. Niestety, dużo banków nie rozróżnia przeznaczenia kopalin. Często słyszymy - nie finansujemy węgla.

- Brak poszanowania praw akcjonariuszy mniejszościowych, trudność w dochodzeniu racji to codzienność. Fakt, że upadła spółka i obligatariusze stracili 4,5 mld złotych, a fundusz inwestycyjny kontrolujący spółkę nie ponosi żadnej odpowiedzialności nie zachęca do obecności na takim rynku. Żadne z praw akcjonariusza mniejszościowego nie jest usankcjonowane. Dochodzenie praw w sądzie to 7-8 lat.

- Rynek Europy Centralnej i Wschodniej jest obecnie najmniej rozwiniętym rynkiem Private Equity w Europie. Są więc przed nami najlepsze perspektywy rozwoju. Rok 2022 r. był rokiem spadkowym, rynek wrócił do poziomu średniego z ubiegłych lat, po wyjątkowo udanym 2021 r., kiedy mieliśmy do czynienia z brakiem ryzyk geopolitycznych czy makroekonomicznych w regionie.

- Z przykrością muszę powiedzieć, że nasz raport dotyczący udziału kobiet w zarządach polskich przedsiębiorstw pokazuje, iż wciąż daleko nam do średniej unijnej. Mamy w tym obszarze olbrzymie zaległości, jednak zmianę wymusi zapewne sam rynek: sektor finansowy walczy o talenty i specjalistów, a przynajmniej połowę z nich stanowią kobiety.

- Prognozujemy, że do roku 2050 stracimy 7 mln osób w wieku pracującym.

- Bardzo istotnym elementem ekosystemu jest odpowiedzialne zarządzanie danymi.